„Nie byliśmy małżeństwem, więc nie muszę płacić alimentów na to dziecko.”
Obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka nie jest zależny od tego, czy dziecko urodziło się w małżeństwie. Dziecko z konkubinatu ma takie same uprawnienia w stosunku do rodzica, jak dziecko pochodzące z zalegalizowanego związku. Dla istnienia obowiązku alimentacyjnego decydującą kwestią jest więź rodzic – dziecko. Bez znaczenia jest również pozostawanie przez rodziców dziecka w separacji faktycznej.
Pierwszym krokiem, do uzyskania alimentów od rodzica ze związku nieformalnego, będzie ustalenie ojcostwa, gdyż jak mawiali starożytni Rzymianie „mater semper certa est, etiamsi uolgo conceperit, pater uero is est, quem nuptiae demonstrant” (osoba matki jest zawsze pewna, nawet jeśli potomstwo jest pozamałżeńskie, ojcem jest ten, z kim matka jest w małżeństwie). Teoretycznie można powiedzieć, że na to, kto jest ojcem wskazuje małżeństwo. Ta zasada znajduje odzwierciedlenie w obowiązujących przepisach Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego, który stanowi w art. 62
„§ 1. Jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji.
2. Jeżeli dziecko urodziło się przed upływem trzystu dni od ustania lub unieważnienia małżeństwa, lecz po zawarciu przez matkę drugiego małżeństwa, domniemywa się, że pochodzi ono od drugiego męża. Domniemanie to nie dotyczy przypadku, gdy dziecko urodziło się w następstwie procedury medycznie wspomaganej prokreacji, na którą wyraził zgodę pierwszy mąż matki.
3. Domniemania powyższe mogą być obalone tylko na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa.”
Kodeks w przepisie tym przyjmuje instytucję domniemania, czyli twierdzenia, które jednak można obalić. Jak i kiedy można wzruszyć takie założenie? Jeżeli domniemanie ojcostwa jest niezgodne ze stanem faktycznym, domniemany ojciec dziecka, może wystąpić z zaprzeczeniem ojcostwa. Zgodnie z art 67 k.r.o. „Zaprzeczenie ojcostwa następuje przez wykazanie, że mąż matki nie jest ojcem dziecka.”
Na zaprzeczenie ojcostwa kodeks przewiduje 6 miesięcy od dnia, w którym mężczyzna dowiedział się o narodzinach dziecka.
Ojcostwo można natomiast ustalić na dwa sposoby. Pierwszym jest uznanie swojego ojcostwa a drugim z mocy orzeczenia Sądu.
Aby doszło do uznania ojcostwa, ojciec dziecka winien złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenie, że jest ojcem dziecka a matka dziecka fakt ten potwierdzi w ciągu 3 miesięcy od złożenia przez ojca takiego oświadczenia. Takie oświadczenie można również złożyć przed sądem, chociaż przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego jest rozwiązaniem najbardziej dostępnym, szybkim, nieskomplikowanym i dlatego jest najczęściej wybierane przez zainteresowanych.
W przypadku domniemania prawnego ojcostwa pozamałżeńskiego art. 85 k.r.o.
„§ 1. Domniemywa się, że ojcem dziecka jest ten, kto obcował z matką dziecka nie dawniej niż w trzechsetnym, a nie później niż w sto osiemdziesiątym pierwszym dniu przed urodzeniem się dziecka, albo ten, kto był dawcą komórki rozrodczej w przypadku dziecka urodzonego w wyniku dawstwa partnerskiego w procedurze medycznie wspomaganej prokreacji.
2. Okoliczność, że matka w tym okresie obcowała także z innym mężczyzną, może być podstawą do obalenia domniemania tylko wtedy, gdy z okoliczności wynika, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne.”
Drugim krokiem do uzyskania alimentów, będzie złożenie pozwu o alimenty. W pozwie tym należy określić potrzeby finansowe dziecka i wskazać dowody świadczące o tych potrzebach.
Po uzyskaniu orzeczeniu zasądzającego alimenty i klauzuli wykonalności można złożyć go u Komornika wraz z wnioskiem egzekucyjnym.