„Młodzi Artyści” 3 letni projekt Fundacji ART oraz Fundacji Miejsce Kreatywne dobiegł końca.
Przedstawiamy poniżej raport podsumowujący 3 letni projekt realizowany dzięki współfinansowaniu przez Miasto Stołeczne Warszawa.
O projekcie:
Odpowiadając na cel jakim jest ograniczenie skali dysfunkcyjnych zachowań dzieci i młodzieży poprzez rozwijanie zainteresowań oraz wskazywanie wzorców do naśladowania chcemy pobudzić kreatywność dzieci i młodzieży w wieku szkolnym. Służyły temu seminaria tematycznych, przystąpienie do proponowanych konkursów i twórcze ich zrealizowanie. Seminaria dotyczyły: aktywnego spędzania czasu wolnego, profilaktyce zdrowotnej („Historia jednej znajomości”- przeciwdziałanie alkoholizmowi i przemocy w rodzinie dla uczniów), („Masz 4 minuty, aby uratować życie- jak dbać o bezpieczeństwo swoje i rodziny).
W projekcie wzięło udział bezpośrednio 300 uczniów warszawskich szkół, a pośrednio całe rodziny podczas organizowanych 3 edycji Festiwalu Rodziny (30.000 osób)
Konkursy odbywały się w warszawskich szkołach, angażując przy tym ich uczniów oraz grono pedagogiczne. Ich zadaniem było za pomocą kamer, aparatów fotograficznych i komórkowych pokazać jak aktywnie i bezpiecznie spędzać czas z rówieśnikami i rodziną. Multimedialna forma konkursu nie była przypadkowa, gdyż obecnie właśnie w ten sposób komunikują się ze światem. W realizacji pomagali dyrektorzy szkół, nauczyciele oraz rodzice. Konkursy były więc połączeniem popularnych wśród dzieci i młodzieży środków i form multimedialnych, z kreatywnym podejściem każdego człowieka. Drugim ważnym elementem projektu było wsparcie dzieci z rodzin wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem (alkohol, przemoc). W projekcie zapewniliśmy zarówno pomoc psychologiczną dla dzieci, jak również dla rodziców.
Podsumowanie konkursów, przedstawienie prac konkursowych oraz wręczanie nagród odbywało się co roku, podczas organizowanego przez nas Festiwalu Rodziny (3 edycje, łącznie wzięło udział ok. 30.000 osób), na który zapraszani byli m.in., uczniowie warszawskich szkół biorących udział w projekcie, wraz z rodzinami. Uczestnicy konkursów opowiadali rówieśnikom o tym, co przygotowali i co im to dało, czy zmieniło. Podczas Festiwalu dzieci i młodzież mogli rodzinnie wziąć udział w wielu kreatywnych aktywnościach. Na Festiwalu pojawiały się również osoby, mogące stanowić wzory do naśladowania. Festiwal Rodziny pokazuje (bazując na doświadczeniu poprzednich edycji), że rodzina może wszystko robić wspólnie, a jej siła i sukcesy w konkurencjach są suma umiejętności i cech jej członków co sprzyja w korygowaniu dysfunkcyjnych zachowań u dzieci i młodzieży, w tym a może i głównie przeciwdziałaniu przemocy i alkoholizmowi.
Rekomendacje:
Twórcze myślenie nie jest cechą jedynie wybitnych umysłów lecz może być rozwijane również u dzieci i młodzieży. Nabycie tej umiejętności sprzyja rozwiązywaniu problemów, szukaniu rozwiązań w różnych, trudnych dla dzieci i młodzieży sytuacjach, w tym tych spowodowanych przemocą czy alkoholizmem w domu. Kreatywność ułatwia dzieciom i młodzieży odnajdywanie się w nowych sytuacjach i sprawne reagowanie na wyzwania. Wpływa na poziom funkcjonowania w obrębie grupy, rozwija wyobraźnię oraz wspiera naukę szkolną. Forma konkursów, czyli robienie zdjęć, kręcenia filmików, prezentacji multimedialnych, w tym z użyciem telefonu komórkowego, nie była przypadkową formą dla dzieci i młodzieży. Uwrażliwialiśmy dzieci do właściwego używania mediów – a nie jak to się coraz częściej zdarza – do żartów, ośmieszania, cyberprzemocy. Konkurs umożliwił młodym ludziom zrozumienie, że nasze bezpieczeństwo tworzymy sami. Zaangażowanie w konkurs wymagało własnej inicjatywy, pomysłowości i działania, rozbudzało trwałe zainteresowania i sami uczestnicy rekomendowali nam miejsca, gdzie spędzić czas ciekawie, bezpiecznie, bezpłatnie i konstruktywnie oraz znaleźć pozytywne wzorce do naśladowania. Młody człowiek może pomóc, działać i być bohaterem każdego dnia. Zaplanowane działania przyczyniło się więc, do zmniejszenie skali dysfunkcjonalnych zachowań dzieci i młodzieży. Sami uczestnicy zwracali nam uwagę, że chcieli by brać udział częściej w podobnych projektach. Dla przykładu w 2017 roku dzięki współpracy z Multikinem w warsztacie interaktywnym: ”Historia jednej znajomości” – przeciwdziałanie alkoholizmowi i przemocy w rodzinie dla uczniów, wzięło udział 150 uczniów szkół warszawskich. Podczas 2 godzinnych warsztatów na Sali była absolutna cisza. Dzieci obserwowały, być może utożsamiały się z historią, która była przedstawiona. Po prelekcji podchodziły pytając, co mają zrobić gdy ich kolega doświadcza przemocy. Wskazuje to jednoznacznie na ogrom problemu i potrzebę kontynuowania podobnych działań bezpośrednio w szkołach. Można wnioskować także, że uczniowie doświadczają różnych form przemocy w szkole: przemoc fizyczna i psychiczna. Znacząca większość uczniów była choć raz świadkiem lub doświadczyła przemocy w przeciągu ostatniego roku. Ponadto wśród dzieci funkcjonuje stereotyp, że sprawcy przemocy często kojarzeni są z osobami źle funkcjonującymi społecznie, z niższych grup społecznych tak zwanej patologii. Jednak doświadczenie pokazuje, że bardzo często do przemocy dochodzi ze strony osób dobrze sytuowanych, które świetnie funkcjonują społecznie, i które poprzez zewnętrzną ocenę nie byłby określone jako patologia. Ofiara często postrzegana jest jako słaba, niezaradna, nie dająca sobie rady w życiu, natomiast sprawca mimo przypisanych mu pozytywnych cech jak silny czy odważny, utożsamiany jest z osobą, która wykorzystuje swoje zasoby w sposób krzywdzący dla innych. Warto w tym miejscu uwzględnić również wątek kulturowo – społeczny. Społeczeństwo wspiera siłę i sprawczość, a odrzuca bezradność i słabość, co często przyczynia się do poczucia wstydu wśród ofiar, a co za tym idzie nie informowanie innych osób o doświadczanej przemocy. Według dzieci do sytuacji przemocy często dochodzi na terenie szkoły, w tym szczególnie na korytarzu podczas przerwy, w drugiej kolejności na boisku szkolnym. Przemyślenia te zatem wskazują na potrzebę zmiany systemu opieki nad uczniami podczas przerw. Jednak ważne jest aby docenić i zauważyć fakt, że w ocenie uczniów pracownicy szkoły często reagują na przemoc, w szczególności nauczyciele. Całościowe spojrzenie pokazuje, że problem nie leży w kwestii reakcji pracowników szkoły ale wynikać może z tego, że często trudno jest zauważyć dziejącą się krzywdę, szczególnie jeśli jest to przemoc psychiczna. Również można wnioskować, że uczniowie nie zgłaszają takich sytuacji. Jednak deklarują chęć podjęcia działania, w wypadku bycia świadkiem lub doświadczania przemocy. W takiej sytuacji bardzo ważna jest reakcja osób dorosłych, ich wiedza z zakresu przeciwdziałania przemocy oraz reakcja i rodzaj podjętej interwencji. Ideałem byłoby dążenie do układu, w którym wszyscy uczniowie będą czuli się bezpiecznie w szkole. W celu zwiększania poczucia bezpieczeństwa w szkole zasadnie wydaje się przeprowadzenie zajęć dla uczniów aby mogli poszerzać swoją wiedzę na temat sposobów radzenie sobie z doświadczaniem lub byciem świadkiem przemocy. Kolejnym krokiem mogłaby być edukacja nauczycieli w kierunku poznania oraz umiejętności wychwytywania zachowań wskazujących na to, że dany uczeń doświadcza przemocy.
