Dziecko z nadpobudliwością ruchową przeszkadza otoczeniu, kolegom w klasie i nauczycielom. Taki uczeń jest postrzegany jako niegrzeczny, źle wychowany. Działa szybciej niż pomyśli, nie stosuje się do uwag i poleceń, częściej niż rówieśnicy ulega wypadkom. Rodzice często się skarżą, że ich dziecko jest niegrzeczne, nie słucha poleceń, nie chce się uczyć, jednym słowem nie da się go wychować.

Gdy taka sytuacja się nasila, a do tego dziecko ma kłopoty z koncentracja, zapomina o ważnych rzeczach, wykonuje kilka czynności jednocześnie – istnieje duże prawdopodobieństwo, iż cierpi na zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD – od ang. Attention Deficit Hyperactivity Disorder).

Wielu rodziców broni się przed taką diagnozą, gdyż niewątpliwie trudne jest przyznanie się, iż moje dziecko jest chore, a tym bardziej, gdy chodzi o choroby związane z psychiką.

Podstawą terapii jest współpraca pomiędzy lekarzem specjalistą, rodzicami i nauczycielami, gdyż kompleksowa właściwa opieka jest niezbędna. Nauczyciel jest w stanie świadomie pomóc dziecku pod warunkiem, iż otrzyma od rodziców stosowne orzeczenie lekarskie.

Często niestety rodzice bronią się przed wizytą u specjalisty i diagnozą. Wówczas nauczyciel i wychowawca jedynie na podstawie obserwacji mogą podejrzewać u dziecka ADHD i stosować odpowiednie metody nauczania i pracy z uczniem. Często jedna osoba w klasie tego rodzaju schorzeniem uniemożliwia prowadzenie lekcji, a tym samym naukę pozostałych uczniów.

Aby praca z dzieckiem nadpobudliwym przyniosła efekty należy przestrzegać pewnych zasad:

• Należy ustalić stałe miejsce ucznia w klasie – dzieci z ADHD nie lubią nagłych zmian i nieoczekiwanych sytuacji.
• Należy ograniczyć bodźce zewnętrzne – to stałe miejsce powinno znajdować się w pierwszej ławce, a obok powinien siedzieć spokojny uczeń.
• Uczeń z ADHD powinien, w miarę możliwości, być obserwowany przez nauczyciela. Nauczyciel ma za zadania śledzenie, czy dziecko nadąża z wykonywaniem poleceń i czy są one dla niego zrozumiałe.
• W stanach silnego wzburzenia dziecko za zgodą nauczyciela ma prawo wyjść z klasy aby się uspokoić i nie przeszkadzać innym (pod warunkiem, że w tym czasie inna osoba dorosła się nim zaopiekuje, gdyż nauczyciel  nie może opuszczać pracowni podczas lekcji).
• Powinien być prowadzony dziennik obserwacji, w którym zapisane są zachowania nieporządne, czyli te do poprawy i porządne, czyli te do których zmierzamy.
• Podczas sprawdzianów i kartkówek uczeń powinien mieć wydłużony czas pracy, a nauczyciel powinien upewnić się czy uczeń rozumie polecenia.
• Dziecko z ADHD wymaga stałej uwagi, angażowania w rożnego rodzaju przedsięwzięcia szkolne, niekoniecznie związane z nauka, np. przedstawienia, konkursy, organizacja spotkań, pomoc techniczna przy nagłośnieniu przedstawienia bądź dyskoteki szkolnej, gazetki ścienne itp.

To podstawowe zasady, które powinny być przestrzegane przez nauczycieli. Oczywiście nie jest to łatwe, gdyż klasy z reguły liczą około trzydziestu osób i każda z nich powinna być otoczona opieka nauczyciela. Niejednokrotnie sposób zachowania dziecka z zespołem ADHD skutecznie uniemożliwia prowadzenie lekcji. Jednak dzieci te nie mogą uczyć się w odosobnieniu czy w systemie nauczania indywidualnego. Izolowanie ich od społeczności szkolnej jedynie pogarsza ich sytuację. Maja one bowiem prawo do socjalizacji i nauka w szkole i klasie powoduje, że dzieci te integrują się z klasą, rozwijają się społecznie i intelektualnie, uczą się samodzielności, maja szansę na harmonijny rozwój wśród rówieśników.

Praca z dzieckiem z ADHD zmusza do ciągłego doskonalenia umiejętności zawodowych. Jest dużym wyzwaniem i może być wyczerpująca, więc warto ustanowić sobie cząstkowe cele, nagradzać za ich osiągnięcie siebie i dziecko, a w razie potrzeby należy zwrócić się o pomoc do innych fachowców, gdyż nikt nie zna odpowiedzi na wszystkie pytania. W żadnym wypadku nie będzie to poczytane za brak kompetencji.

Katarzyna Supranowicz